Recht op de stad

Op 7 maart 2021 lanceerden we het initiatief ‘Recht op de stad’. In het Afrikaanderpark vertelden mede-initiatiefnemer Mustapha Eaisaouiyen (bewonerscommissie Tweebosbuurt) en ik aan zo’n 140 toeschouwers waarom bewonersgroepen en andere betrokken Rotterdammers zich hebben verenigd en wat we willen: een beter en eerlijker woonbeleid voor Rotterdam. Vanaf begin januari schreven we samen aan het betere plan voor wonen in Rotterdam, als alternatief voor het huidige woonbeleid dat in grote lijnen is vastgelegd in 2016 in de Woonvisie. Je kunt het plan lezen op onze website rechtopdestad.nl. Samen met Mustapha schreef ik op Vers Beton: alle Rotterdammers hebben recht op de stad.

Vier jaar verder

In 2016 was ik via opiniestukken en debatten al losjes betrokken bij het protest tegen de Woonvisie. Het fundamentele punt van bezwaar tegen de Woonvisie richtte zich toen – net als nu – op het idee dat de stad niet ‘in balans’ zou zijn, omdat er te veel mensen met een laag inkomen, zonder betaald werk of met een migratieachtergrond zouden wonen. Het Rotterdams stadsbestuur streeft naar ‘een stad in balans’ en probeert dat te bereiken door een deel van die mensen de stad uit te jagen. Concreet betekent het dat het stadsbestuur 15.000 (later bijgesteld naar 12.000) goedkope woningen wil slopen, nog eens 10.000 goedkope woningen duurder wil maken, en vooral in het midden- en duurdere segment gaat bouwen.

Vier jaar later zijn er verschillende protesten tegen het sloopbeleid en renovatie waarbij de bewoners niet terug kunnen keren, soms uitmondend in rechtszaken. Bewoners in andere buurten maken zich zorgen dat zij de volgende Tweebosbuurt of Fazantstraat zijn (in de Fazantstraat liep het gelukkig goed af, maar ik betwijfel dat die lijn zich doorzet). De effecten van de Woonvisie zijn nu zichtbaar, niet alleen op Zuid maar ook elders in de stad, en er staan nog veel meer buurten op de lijst om te ‘transformeren’.

Wat nu anders is dan in 2016, is dat de wooncrisis hoog op de agenda staat. Veel meer mensen dan de bewoners van de ‘sloopbuurten’ ondervinden nu de schadelijke gevolgen van falend beleid. Veel meer Rotterdammers merken nu wat het betekent als je je (t)huis verliest of niet zeker bent van een dak boven je hoofd. Sommige Rotterdamse politieke partijen lijken zich ongemakkelijk te zijn gaan voelen over hun handtekening onder dit woonbeleid.

Coalitie voor een open stad

Terugkijkend op het protest tegen de Woonvisie in 2016 schreven Brian Doucet, Marguerite van den Berg en ik in een opiniestuk in The Guardian:

As urban scholars who investigate the human cost of gentrification, we believe it is essential to connect diverse voices into coalitions to fight for a city that is open and accessible for all.

Met Recht op de stad heeft een diverse groep Rotterdammers zich weer verenigd om te strijden voor een stad voor iedereen. Ik heb veel bewondering voor de mede-initiatiefnemers uit de Tweebosbuurt, het Patrimonium’s Hof, de Wielewaal, het HKT-blok en Pompenburg die naast hun eigen strijd tegen de woningcorporaties en het stadsbestuur nog energie vinden om zich in te zetten om het beleid te veranderen – zelfs als het hun strijd misschien niet meer helpt, om te voorkomen dat anderen hetzelfde zal overkomen.